Alzheimer Nasıl Tespit Edilir?

Alzheimer herkesin korkulu rüyasıdır. Ama çoğu rahatsızlıklarda olduğu gibi bunda da erken dönemde tespit çok önemlidir. Günümüzde tanı için birçok test uygulanmaktadır.

Alzheimer Nedir?

Alzheimer beyinde bazı bölümlerde hasar oluşması sonucu ortaya çıkan nörolojik bir rahatsızlıktır. Basit unutkanlıklarla başlayan bu durum, ilerleyen zamanlarda karşılıklı sohbet edemeyecek bir hâl alabilir. Bunamaya sebep olan durumlar arasında en sık izlenen bozukluktur. Yaş arttıkça görülme oranı artar. Dünya nüfusunun yaşlanması sebebiyle her geçen gün bu oran artmaktadır.

Nedeni Nedir?

Neden meydana geldiği günümüzde aydınlatılmış bir konu değildir. Bununla beraber ortaya çıkmasında bazı risk faktörleri vardır. Bunlar:

1- İlerlemiş yaş
2- Ailede Alzheimer olan kişilerin olması
3- Geçmişte yaşanmış depresyon
4- Ciddi kafa yaralanmaları
5- Kontrol altına alınmamış tip 2 diyabet
6- Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol

Cinsiyetlere göre ortaya çıkma durumuna bakıldığında ise kadınlarda görülme oranı erkeklere göre biraz daha fazladır. Bunun kadınların yaşam süresinin uzun olmasından olduğu düşünülmektedir. Bu durumun yanı sıra yapılan araştırmalarda bu kişilerin beyin hücrelerinin etrafında beta amiloid birikimi olduğunu ortaya çıkarmıştır. Sağlık için bu faktörlerin elime edilmesi önemlidir.

Belirtileri Nedir?

En önemli ve ilk görülen semptomu unutkanlıktır. Bu unutkanlıklar başta basit şeyleri unutmakla başlar. Örneğin; kişi, anahtarını nereye koyduğunu, insanların isimlerini, ocağın altını açık unutma, vs. İlerleyen zamanlarda unutkanlığın derecesi artar ve kişi gündelik alışkanlıklarını ve bazı yeteneklerini kaybeder. Banyo yapamaz, en sevdiği müzik aletini çalamaz hâle gelir.

Diğer bir bulgu ise psikolojik bozukluklar meydana gelmesidir. Bu durum ilk zamanlarda pek fark edilmese bile ilerleyen zamanlarda açık bir şekilde gözlenir. Kişi aynalarla konuşmaya başlar veya durup dururken ağlamaya veya gülmeye başlar. Bakıma muhtaç olmasının en önemli sebebi denebilir. Konuşma bozuklukları baş gösterir. Anlamsız konuşmalar veya yeni kelimeler üretme gibi durumlar ortaya çıkar.

Bu kişiler eşyaları da sıklıkla farklı yerlere koyarlar. Mesela yumurtayı yatak odasına koyma gibi davranışlar gösterirler. Zaman ve mekan konusunda kafa karışıklığı yaşarlar. Günleri, ayları veya evinin yolunu bulmakta zorluk yaşarlar. Karar verme mekanizmaları da etkilendiği için karar almada zorluk yaşarlar.

Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Teşhisi için ayırıcı bir tanı bulunmaz. Unutkanlık başta olmak üzere diğer semptomlarla gelen hasta nöroloji kliniğine yönlendirilir. Bu bölümde hekim, hastanın şikayetini, tıbbi geçmişini dinler. Daha sonra denge, davranış biçimleri, refleksleri ölçen testlere tabiî tutulur. Benzer rahatlıklardan ayırt edebilmek için bilgisayarlı tomografi, kan testleri, ultrasonografi uygulanır. Bazı genetik bozukluklarla da karıştırılabildiğinden gen testleri de yapılabilir.

Bu hastalığı erken teşhis için beyin omurilik sıvısından alınan örnekteki proteinlere bakılmaktadır. Bu proteinlere biyobelirteç denir. Belirteçler kandan da ölçülebilir fakat kandan alınan örnek kesin doğru sonuç vermeyebilir. Bu tetkiklerden sonra hekim Alzheimer yönünde teşhis koyar.